با فرارسیدن فصل گرما و افزایش نگرانی‌ها از احتمال قطع گسترده‌ی اینترنت به دلیل خاموشی‌های برق، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تدابیر ویژه‌ای را برای کاهش این چالش‌ها در پیش گرفته است. لیست مراکز دارای اولویت اپراتورها دریافت شده و به معاونت هماهنگی توزیع توانیر ارسال گردیده تا از قطع برق در این نقاط حساس جلوگیری شود. این اقدامات در پی بررسی‌های گسترده و جلسات متعدد با نهادهای مرتبط صورت گرفته است.
ریشه‌های قطعی اینترنت: فراتر از خاموشی برق
معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات، به اهمیت حیاتی تجهیزات بخش پاور در پایداری خدمات ارتباطی اشاره کرد. او تأکید کرد که قطعی‌های مکرر شبکه برق سراسری، گلوگاه اصلی آسیب به شبکه ارتباطی کشور محسوب می‌شود. این قطعی‌ها نه تنها به تجهیزات ارتباطی و مخابراتی مراکز و سایت‌های اپراتورها آسیب جدی وارد می‌کنند، بلکه عمر مفید باتری‌های پشتیبان را نیز به شدت کاهش می‌دهند. این باتری‌ها که تنها برای مدیریت قطعی‌های لحظه‌ای و کوتاه مدت طراحی شده‌اند، در مواجهه با خاموشی‌های طولانی و مکرر، فرسوده شده و کارایی خود را از دست می‌دهند.
نتیجه‌ی این مشکلات، عدم توانایی اپراتورها در ارائه خدمات بی‌وقفه و پایدار به مشترکین، شامل صنایع و کسب‌وکارها، است که به نارضایتی عمومی جامعه منجر می‌شود. علاوه بر این، کاهش درآمد اپراتورها در زمان قطعی شبکه برق، به کاهش سهم دولت و در نتیجه کاهش بودجه دولت در حوزه‌های توسعه ارتباطات و نیرو منجر خواهد شد.
چالش‌ها و راهکارهای جامع
برطرف کردن مشکل پایداری شبکه ارتباطی، نیازمند رویکردی جامع و همکاری بین‌بخشی است. معاون سازمان تنظیم مقررات به چالش‌های مهمی در این مسیر اشاره کرد:
- محدودیت در تولید داخلی و واردات باتری: عدم وجود ظرفیت کافی در تولیدکنندگان داخلی و مشکلات در واردات باتری‌های استاندارد خارجی، تأمین نیاز اپراتورها را با دشواری مواجه کرده است.
- کیفیت پایین باتری‌های موجود: کیفیت نامطلوب برخی از باتری‌ها و تأثیر منفی قطعی‌های مکرر برق بر عمر مفید آن‌ها، نیاز به ارتقای استانداردها را برجسته می‌کند.
- عدم توجیه اقتصادی: قطعی‌های مکرر، تأمین مداوم باتری‌ها را برای اپراتورها از نظر اقتصادی غیرقابل توجیه می‌سازد.
- سرقت تجهیزات: سرقت‌های مکرر تجهیزات و منصوبات مخابراتی، به ویژه باتری‌ها، خسارات قابل توجهی به زیرساخت‌های ارتباطی وارد می‌کند.
برای مقابله با این چالش‌ها، اقدامات اپراتورها به تنهایی کافی نیست و نیازمند توسعه زیرساخت‌های لازم، از جمله شبکه توزیع برق سراسری است. همچنین، مشارکت و پشتیبانی نهادهای امنیتی، قضائی و شورای تأمین برای جلوگیری از سرقت‌ها، همکاری وزارت صمت برای تسهیل ترخیص باتری‌های خارجی و همزمان بهره‌مندی از تولید داخلی، و مشارکت سازمان ملی استاندارد در راستای ارتقای کیفیت محصولات داخلی ضروری است.
همکاری‌های بین دستگاهی برای افزایش تاب‌آوری شبکه
با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع تاب‌آوری باتری‌های پشتیبان اپراتورها، جلسات متعددی با حضور نمایندگان توانیر، اپراتورهای تلفن همراه و شرکت مخابرات ایران برگزار شده است. هدف از این جلسات، بررسی و آسیب‌شناسی موضوع، اتخاذ تدابیر و تمهیدات لازم، تدوین راهکارهای عملیاتی و بسیج منابع برای افزایش پایداری شبکه‌های ارتباطی کشور است.
در همین راستا، لیست مراکز و سایت‌های دارای اولویت اپراتورها (مانند مراکز داده، مراکز اصلی سوئیچینگ و نقاط تبادل ترافیک) به معاونت هماهنگی توزیع و دفتر مدیریت بحران، پدافند غیرعامل و HSE توانیر ارسال شده تا از قطع برق در این نقاط حیاتی جلوگیری شود. این همکاری‌های مستمر با نهادهای مرتبط، تا تابستان جاری و برای تضمین پایداری خدمات اینترنتی در حال پیگیری است.
