رئیس پژوهشگاه فضایی ایران خبر داده که کشور ما توان طراحی و ساخت منظومه ناوبری ماهواره‌ای بومی را دارد و در صورت حمایت‌های لازم، می‌تواند این پروژه را ظرف سه تا پنج سال به سرانجام برساند. دستیابی به چنین منظومه‌ای گامی مهم در جهت خودکفایی فضایی و تضمین امنیت ارتباطات مکانی خواهد بود.
ضرورت توسعه منظومه ناوبری ماهواره‌ای داخلی
وابستگی به سیستم‌های ناوبری خارجی مانند GPS، گلوناس یا بیدو، مخاطرات زیر را به همراه دارد:
- قطع‌و‌وصل ناگهانی در شرایط بحرانی یا تحریم
- تهدیدات امنیت سایبری و شنود سیگنال
- محدودیت در بهره‌برداری‌های نظامی و کاربردهای کلان شهری
با داشتن منظومه ناوبری ماهواره‌ای مستقل، ایران می‌تواند ضمن تضمین پایداری سرویس‌های موقعیت‌یابی، امکان توسعه ناوبری دقیق برای هواپیما، کشتی، خودروهای خودران و شبکه حمل‌ونقل هوشمند را فراهم کند.
برنامه پنج‌ساله برای ساخت منظومه ناوبری ماهواره‌ای
برای تحقق این هدف، مراحل زیر پیشنهاد می‌شود:
- طراحی و پرتاب ماهواره آزمایشی ناوبری برای تست سامانه‌های موقعیت‌یاب و ساعت اتمی
- راه‌اندازی شبکه زمینی کنترل و پردازش داده برای نظارت بر دقت و صحت موقعیت‌یابی
- توسعه فاز نخست با سه تا چهار ماهواره در مدار موقت
- گسترش به مدار نهایی با ۶ تا ۸ ماهواره و تکمیل پوشش جغرافیایی
پیاده‌سازی هریک از این مراحل، به حمایت بودجه‌ای، ارتقای توان پرتابگرهای ماهواره و همکاری پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها نیاز دارد.
مزایا و دستاوردهای کلیدی
- خوداتکایی در ناوبری فضایی و کاهش آسیب‌پذیری در شرایط تحریم
- افزایش دقت مکان‌یابی تا چندین متر برای کاربردهای نظامی و غیرنظامی
- رونق صنعت فضایی از طریق تولید انبوه ماهواره و تجهیزات جانبی
- ارائه خدمات نوین مانند ناوبری شهری هوشمند، کشاورزی دقیق و مدیریت حوادث
با تصویب سیاست‌های حمایتی و تخصیص منابع لازم، منظومه ناوبری ماهواره‌ای ایران می‌تواند ظرف پنج سال آینده به بهره‌برداری برسد و کشور را به جمع معدود ملل خودکفا در زمینه موقعیت‌یابی فضایی بپیوندد.
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نرم‌افزار هستم و از همان دوران دانشگاه به دنیای تکنولوژی و تحولات آن علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۶ با نوشتن مقالات تحلیلی درباره هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر با مجلات و وب‌سایت‌های مختلف تکنولوژی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس فناوری‌های نوظهور در یک مجله معتبر تکنولوژی فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردهای این حوزه را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
