معاون وزیر علوم با تأکید بر اهمیت تأمین مالی هوشمند در توسعه استارتاپ‌ها اعلام کرد: زیست‌بوم نوآوری ایران همچنان با ضعف جدی در سرمایه‌گذاری خطرپذیر و نبود منابع مالی بذری مواجه است و برای عبور از این چالش، طراحی ابزارهای نوین مالی ضروری به نظر می‌رسد.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر؛ حلقه ضعیف زنجیره نوآوری
محمدنبی شهیکی‌تاش، معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم، در نخستین رویداد «جایزه تأمین مالی فناوری و نوآوری ایران» گفت: «پاشنه آشیل زیست‌بوم نوآوری کشور نه کیفیت ایده‌ها، بلکه ضعف در سرمایه‌گذاری خطرپذیر و نبود منابع مالی بذری است.»
به گفته او، بسیاری از استارتاپ‌ها در مراحل اولیه به دلیل نبود حمایت مالی و سرمایه‌گذاری جسورانه، فرصت رشد و بلوغ را از دست می‌دهند.
نظریه O-Ring و اهمیت هر حلقه در زنجیره نوآوری
شهیکی با اشاره به نظریه O-Ring توضیح داد: همان‌طور که قدرت یک زنجیر به ضعیف‌ترین حلقه آن بستگی دارد، در نظام نوآوری نیز اگر حلقه تأمین مالی ضعیف باشد، حتی بهترین ایده‌ها و نیروی انسانی مستعد نیز به نتیجه نمی‌رسند. او تأکید کرد که اصلاح نظام تأمین مالی و ایجاد نهادهای حرفه‌ای سرمایه‌گذاری خطرپذیر، پیش‌شرط اصلی رشد پایدار زیست‌بوم نوآوری است.
ضرورت طراحی ابزارهای مالی متناسب با چرخه عمر استارتاپ‌ها
بررسی چرخه عمر کسب‌وکارهای فناور نشان می‌دهد:
- در مراحل اولیه (TRLهای پایین)، مشکل اصلی کمبود منابع مالی و جریان نقدینگی است.
- در مراحل بالاتر، چالش اصلی به سرمایه‌گذاری برای توسعه و استهلاک مربوط می‌شود.
به همین دلیل، معاون وزیر علوم تأکید کرد که بسته‌های سرمایه‌گذاری باید متناسب با هر مرحله از رشد استارتاپ‌ها طراحی شوند تا شکاف سرمایه‌گذاری در این چرخه پر شود.
نقش بخش خصوصی و هم‌افزایی شبکه‌ای
شهیکی‌تاش با اشاره به فاصله محسوس زیست‌بوم نوآوری ایران با وضعیت ایده‌آل گفت: «زنجیره توسعه نوآوری نیازمند هم‌افزایی و کار شبکه‌ای است و این پیوند باید با محوریت بخش خصوصی شکل بگیرد.» او افزود ابزارهای موجود کفایت لازم را ندارند و باید ابزارهای جدیدی برای تقویت چرخه تأمین مالی نوآورانه طراحی شود.
چالش‌های اقتصاد کلان و جذابیت پایین سرمایه‌گذاری استارتاپی
به گفته معاون وزیر علوم، بازیگران این عرصه تحت تأثیر متغیرهای اقتصاد کلان و ریسک‌های سیستماتیک قرار دارند. بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش استارتاپی هنوز به اندازه دارایی‌های غیرمولد جذابیت ندارد و این موضوع نیازمند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی جدی است.
جمع‌بندی
ضعف سرمایه‌گذاری خطرپذیر در زیست‌بوم نوآوری ایران به یکی از موانع اصلی رشد استارتاپ‌ها تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند تنها با اصلاح ساختار تأمین مالی، طراحی ابزارهای نوین، و تقویت نقش بخش خصوصی می‌توان این حلقه ضعیف را ترمیم کرد و مسیر توسعه پایدار نوآوری را هموار ساخت.
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نرم‌افزار هستم و از همان دوران دانشگاه به دنیای تکنولوژی و تحولات آن علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۶ با نوشتن مقالات تحلیلی درباره هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر با مجلات و وب‌سایت‌های مختلف تکنولوژی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس فناوری‌های نوظهور در یک مجله معتبر تکنولوژی فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردهای این حوزه را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
