به‌زودی، موشک غول‌پیکر استارشیپ شرکت اسپیس‌ایکس پس از پرتاب از سکوی جنوبی تگزاس، از مدار پایین زمین بازمی‌گردد و قصد دارد روی همان برج پرتاب به‌صورت کاملاً خودران فرود بیاید. این مانور، آزادسازی حقیقی یک راکت کاملاً قابل‌استفاده مجدد را نشان می‌دهد و نقطه عطفی در برنامه‌های بلندپروازانه ایلِن ماسک برای سفر به مریخ خواهد بود.
چالش‌های جغرافیایی و اهمیت مسیر بازگشت
در حالی که پرتاب‌های کیپ کاناورال فلوریدا معمولاً بر فراز اقیانوس اطلس انجام می‌شود، مسیر بازگشت استارشیپ از تگزاس باید در عرض یک «راهرو پروازی» دقیق حرکت کند تا از گذر از روی خشکی‌های پرجمعیت اجتناب شود. طبق سند پیش‌نویس ارزیابی زیست‌محیطی (Tiered EA) اداره هواپیمایی فدرال آمریکا (FAA)، این مسیر ایمنی باعث می‌شود:
- پرواز بازگشت در ابتدا بر فراز اقیانوس آرام آغاز شود و سپس از بالای شبه‌جزیره باجا کالیفرنیا عبور کند.
- ادامه مسیر از آسمان شمال مکزیک (نزدیک هرموسیو و چیهواهوا)، شمال شهر مونتری (جمعیت بیش از ۵ میلیون) و وارده دلتا ریو گرانده در تگزاس شود.
FAA تاکید دارد که احتمال بروز حادثه برای افراد غیرمرتبط باید کمتر از یک در یک میلیون باشد و کل خطر تجمعی (برای تمام پروازها) نباید از یک در ده هزار بیشتر شود.
تفاوت دو گزینه پرتاب و اثرات زیست‌محیطی
برای تنظیم شیب مداری مناسب، اسپیس‌ایکس دو گزینه مسیر پرتاب و بازگشت پیشنهاد کرده است:
- مسیر جنوبی: عبور میان یوکاتان و غرب کوبا، نزدیک جامائیکا، سپس شتاب‌گیری به سمت مدار.
- مسیر شمالی: خروج از تگزاس به سمت شمال‌شرقی، عبور از فلوریدای شمالی و ورود به اقیانوس اطلس.
بر پایه استانداردهای NEPA در آمریکا و مطالعات منتشرشده، ارزیابی اولیه FAA نشان می‌دهد تغییرات آلودگی صوتی، کیفیت هوا و انتشار مواد خطرناک در هر دو مسیر «تأثیر معناداری» نخواهد داشت.
اجزای کلیدی برای افزایش ایمنی
۱. طراحی دیوار حرارتی و کنترل دقیق زاویه بازگشت استارشیپ بر اساس داده‌های شتاب‌سنج‌ها و حسگرهای دما (مشابه فناوری استفاده‌شده در مأموریت‌های موفق شاتل فضایی ناسا).
۲. دورکاری موقتی برخی پروازهای تجاری و بسته شدن موقت محدوده‌های هوایی (حدود ۶۷۰۰ کیلومتر/مربع) در روز پرتاب و فرود برای جلوگیری از رخداد تداخل با ترافیک هوایی.
با تکمیل این مراحل و کسب مجوز نهایی از FAA، استارشیپ گامی بلند برای اثبات قابلیت تکرار کامل پرتاب و فرود را خواهد برداشت تا در آینده شاهد فواصل زمانی مرتب و حتی روزانه پرتاب این سامانه باشیم—پیش‌شرطی برای تحقق رؤیای سفر انسان به ماه و مریخ.
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نرم‌افزار هستم و از همان دوران دانشگاه به دنیای تکنولوژی و تحولات آن علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۶ با نوشتن مقالات تحلیلی درباره هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر با مجلات و وب‌سایت‌های مختلف تکنولوژی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس فناوری‌های نوظهور در یک مجله معتبر تکنولوژی فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردهای این حوزه را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
