ستاره‌شناسان در راستای محافظت از ماهواره‌ها در مدار زمین، بررسی‌هایی را برای انهدام یا منحرف کردن سیارک ۲۰۲۴YR۴ در دستور کار قرار داده‌اند. این صخره فضایی با طول تقریبی ۶۵ متر، احتمال ۴ درصدی برخورد با ماه تا دسامبر ۲۰۳۲ دارد که می‌تواند ابری از بیش از ۱۰۰ هزار کیلوگرم قطعات فضایی تولید کند و ماهواره‌های زمین‌مدار را برای سال‌ها در معرض شهاب‌واره‌ها قرار دهد.
چرا محافظت از ماهواره‌ها اهمیت دارد؟
ماهواره‌ها ارتباطات جهانی، ناوبری GPS، پیش‌بینی هوا و نظارت محیطی را ممکن می‌سازند. طبق گزارش سازمان فضایی اروپا، هر سال حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از خرابی‌های ماهواره‌ها ناشی از اصابت اجرام فضایی زیر یک متر است. بنابراین، پیشگیری از تولید حجم بزرگتری از زباله‌های فضایی به منزله محافظت از ماهواره‌ها و به تبع آن زیرساخت‌های حیاتی زمینی است.
مأموریت‌های پیشنهادی برای مقابله با سیارک ۲۰۲۴YR۴
محققان سه رویکرد اصلی را به‌عنوان گزینه‌های محافظت از ماهواره‌ها در برابر خطر ناشی از سیارک ۲۰۲۴YR۴ بررسی کرده‌اند:
- شناسایی دقیق‌تر مسیر و ترکیب شهاب‌سنگ با ارسال فضاپیمای شناسایی (رصدگر LIDAR و طیف‌سنج)
- منحرف‌سازی جنبشی (Kinetic Impactor) مشابه مأموریت DART ناسا که در سال ۲۰۲۲ موفق به تغییر جهت مدار آستیرید دی‌دیموس شد
- تکه‌تکه کردن با ابزارهای انفجاری برای کاهش احتمال برخورد منسجم؛ اگرچه پژوهش‌های اخیر (Nature Communications، ۲۰۱۹) نشان می‌دهند که fragment کردن ممکن است ابعاد ریسک را گسترده‌تر کند و ذرات کوچک‌تر را شامل شود که حذف آن دشوارتر است
همه این مأموریت‌ها باید ضمن ارزیابی زمان رسیدن به سیارک—در حال حاضر ۳۷۹ میلیون مایل با زمین فاصله دارد—نیازمندی‌های فنی پیشرانش (شیمیایی، الکتریکی یا هسته‌ای) را نیز در نظر بگیرند.
توجه به محافظت از ماهواره‌ها در برابر خطرات ناشی از برخورد اجرام فضایی به نوبه خود نقطه عطفی در توسعه توانمندی‌های دفاع سیاره‌ای است. انتخاب بین منحرف‌سازی یا انفجار سیارک نیازمند ترازوی دقیق ریسک و فایده است؛ چرا که هر اقدام می‌تواند زباله فضایی جدیدی تولید کند یا اثرگذاری نابودی را کاهش دهد.
منابع
NASA, “DART Mission Overview,” Planetary Defense Coordination Office, 2022.
E. L. Johnson et al., “Fragmentation hazards in asteroid deflection,” Nature Communications, 2019.
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نرم‌افزار هستم و از همان دوران دانشگاه به دنیای تکنولوژی و تحولات آن علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۶ با نوشتن مقالات تحلیلی درباره هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر با مجلات و وب‌سایت‌های مختلف تکنولوژی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس فناوری‌های نوظهور در یک مجله معتبر تکنولوژی فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردهای این حوزه را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
