نتایج یک تحقیق داخلی متا درباره تأثیر اینستاگرام بر نوجوانان نشان می‌دهد کاربرانی که پس از استفاده از این پلتفرم احساس منفی نسبت به بدن خود دارند، بیش از سایرین در معرض محتوای مرتبط با اختلالات تغذیه‌ای و تصویر منفی از بدن قرار می‌گیرند. این یافته‌ها بار دیگر نگرانی‌ها درباره اثرات روانی شبکه‌های اجتماعی بر سلامت نوجوانان را پررنگ کرده است.
افزایش مواجهه نوجوانان با محتوای مرتبط با اختلالات تغذیه‌ای
بر اساس این تحقیق که در سال تحصیلی ۲۰۲۴-۲۰۲۳ روی ۱۱۴۹ نوجوان انجام شد، ۲۲۳ نفر از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که اغلب پس از تماشای اینستاگرام از بدن خود شرمسار می‌شوند. بررسی محتوای مشاهده‌شده توسط این گروه نشان داد:
- حدود ۱۰.۵ درصد از پست‌های پیشنهادی به آن‌ها به اختلالات تغذیه‌ای و تصویر منفی از بدن مربوط بوده است.
- این رقم در میان سایر نوجوانان تنها ۳.۳ درصد بوده است.
به بیان دیگر، نوجوانانی که نارضایتی بیشتری از بدن خود گزارش کرده‌اند، تقریباً سه برابر بیشتر از دیگران با محتوای متمرکز بر بدن یا اختلالات خوردن مواجه شده‌اند.
محتوای تحریک‌آمیز و اثرات روانی آن
محققان متا دریافتند نوجوانانی که بیشترین احساس منفی نسبت به خود را داشتند، نه‌تنها محتوای بیشتری درباره اختلالات تغذیه‌ای مشاهده کردند، بلکه با موضوعات تحریک‌آمیزتری نیز روبه‌رو شدند. این محتوا در دسته‌هایی مانند «مضامین بزرگسالانه»، «رفتارهای پرخطر»، «آسیب و بی‌رحمی» و «رنج» طبقه‌بندی شده است.
در مجموع، این نوع محتوا ۱۲ درصد از کل محتوای مشاهده‌شده توسط نوجوانان ناراضی از بدنشان را تشکیل می‌داد، در حالی که این شاخص برای سایر نوجوانان ۱۳.۶ درصد گزارش شد.
نگرانی والدین و کارشناسان از اثرات اینستاگرام
هرچند نمایش چنین محتوایی در اینستاگرام به‌طور کامل ممنوع نیست، اما والدین، کارشناسان و خود نوجوانان به متا هشدار داده‌اند که این روند می‌تواند برای کاربران جوان مخرب باشد. نمایش مداوم تصاویر ایدئال‌سازی‌شده از بدن و قضاوت‌های صریح درباره ظاهر افراد، زمینه‌ساز افزایش اضطراب، کاهش اعتمادبه‌نفس و حتی بروز اختلالات تغذیه‌ای در میان نوجوانان است.
جمع‌بندی
این تحقیق نشان می‌دهد که تأثیر اینستاگرام بر نوجوانان فراتر از سرگرمی و ارتباط اجتماعی است و می‌تواند پیامدهای روانی جدی به همراه داشته باشد. افزایش مواجهه با محتوای مرتبط با اختلالات تغذیه‌ای در میان نوجوانان حساس، زنگ خطری برای خانواده‌ها و سیاست‌گذاران حوزه سلامت روان است. به نظر می‌رسد بازنگری در الگوریتم‌های نمایش محتوا و ایجاد ابزارهای حمایتی برای کاربران جوان، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر باشد.
من فارغ‌التحصیل رشته مهندسی نرم‌افزار هستم و از همان دوران دانشگاه به دنیای تکنولوژی و تحولات آن علاقه‌مند بودم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۶ با نوشتن مقالات تحلیلی درباره هوش مصنوعی و برنامه‌نویسی در یک وبلاگ شخصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده و تحلیل‌گر با مجلات و وب‌سایت‌های مختلف تکنولوژی همکاری کردم و اکنون به عنوان دبیر سرویس فناوری‌های نوظهور در یک مجله معتبر تکنولوژی فعالیت می‌کنم. تلاش من این است که آخرین پیشرفت‌ها و دستاوردهای این حوزه را به زبانی ساده و کاربردی برای مخاطبان ارائه دهم.
