با پیگیری‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، نخستین گام اجرایی برای راه‌اندازی «خانه کوانتوم ایران» در پژوهشگاه ارتباطات برداشته شد. این مرکز ملی قرار است به‌عنوان بستری علمی و فناورانه برای تقویت زیرساخت‌های کوانتومی کشور فعالیت کند و تعامل میان پژوهشگران، دانشگاه‌ها و صنعت را تسهیل نماید.
نشست هماهنگی با حضور مدیران ارشد و نهادهای تخصصی
در پی تأکید وزیر ارتباطات و مصوبه شورای معاونین، نشستی با حضور لیلا محمدی رئیس پژوهشگاه، محمد جعفرپور مدیرعامل شرکت مخابرات ایران، عباسی آرند مشاور وزیر و مدیران وزارتخانه و شرکت ارتباطات زیرساخت برگزار شد. این جلسه، ضمن بررسی ظرفیت‌های علمی موجود، بر شکل‌گیری خانه کوانتوم ایران در پژوهشگاه ارتباطات مهر تأیید زد.
پژوهشگاه ارتباطات؛ محور راهبری فناوری‌های کوانتومی
لیلا محمدی با اشاره به توان زیرساختی وزارت ارتباطات گفت: وجود شبکه‌های پردازشی، داده‌ای و ارتباطی، پژوهشگاه را به یک بازیگر محوری در زیست‌بوم کوانتومی کشور تبدیل کرده است. وی از تعامل پیشین با شورای راهبری کوانتوم معاونت علمی خبر داد و تأکید کرد که این حرکت یک گام استراتژیک در مسیر استقلال فناورانه کشور خواهد بود.
ضرورت ایجاد یک کانون ملی برای توسعه دانش کوانتوم
محمد جعفرپور در این نشست اظهار کرد: فناوری کوانتومی یکی از اولویت‌های آینده‌محور است. با بهره‌گیری از ظرفیت نهادهایی چون پژوهشگاه، شرکت مخابرات و دانشگاه‌های کشور می‌توان پایگاهی برای هم‌افزایی و تبادل علمی ایجاد کرد. وی خاطرنشان کرد که غفلت از این فناوری منجر به عقب‌ماندگی در عرصه جهانی خواهد شد.
نگاه راهبردی به توسعه فناوری‌های نوین
عباسی آرند نیز با تأکید بر موقعیت پژوهشگاه در توسعه ارتباطات نوین گفت: اگر امروز به تقویت فناوری‌های کوانتومی نپردازیم، فردا جزو مصرف‌کنندگان صرف خواهیم بود. کشور باید زیرساخت‌های خود را با دانش روز هم‌راستا کند تا خدمات و سرویس‌های مبتنی بر فناوری کوانتوم در آینده قابل ارائه باشد.
محورهای اجرایی و مأموریت خانه کوانتوم
در ادامه جلسه، نماینده پژوهشکده فناوری ارتباطات اهداف و مأموریت‌های خانه کوانتوم را تشریح کرد. این مرکز قرار است با تمرکز بر موارد زیر فعالیت خود را آغاز کند:
- اجرای شبکه توزیع کلید کوانتومی (QKD) به‌عنوان گام نخست برای توسعه امنیت اطلاعات در حوزه ارتباطات
- راه‌اندازی آزمایشگاه مرجع فناوری‌های کوانتومی شامل بخش‌های امنیت، رایانش و ارتباطات کوانتومی
- شناسایی چالش‌ها و موانع توسعه فناوری‌های کوانتومی و طراحی سیاست‌های توانمندساز برای حمایت از فعالان این عرصه
این طرح به‌عنوان نقطه شروع ایجاد یک هسته علمی برای تقویت زیرساخت‌های کوانتومی و شکل‌گیری آینده ارتباطات در کشور ارزیابی شده و قرار است به‌صورت مرحله‌ای و هدفمند اجرایی شود.
خانه کوانتوم ایران با هدف ارتقای جایگاه ملی در حوزه فناوری‌های تحول‌آفرین، بستری برای توسعه دانش، تربیت نیروی انسانی متخصص و پیشبرد راهبردهای فناوری خواهد بود.
